کاوش موضوع نانوکریستال
صفحه اصلی
نانوکریستال
موادی که حداقل یکی از ابعاد آنها (طول، عرض یا ضخامت) بین ۱ تا ۱۰۰ نانومتر باشد، نانومواد نامیده میشوند. نانومواد با توجه به اندازهٔ ابعاد شان در راستای محورهای مختصات به سه گروه نانو مواد تک بعدی، دو بعدی و سه بعدی تقسیم میشوند . [۱]
گروهی از نانو مواد سه بعدی مواد نانوکریستالین یا مواد نانودانه ای است. در این مواد ابعاد دانهها در محدوده نانومتری است. [۲] تمامی مواد از اتمها و یونها تشکیل شدهاند و همه مواد (غیر از مواد آمورف) نظم اتمی (نظم کریستالی) مشخصی دارند مثال سادهاش نمک طعام با فرمول NaCl است که شکل بلوری آن حکایت از نظم درونی دارد یعنی شکل بلوری به نظم اتمی یا یونی بستگی دارد.
دلیل دیده نشدن نظم منظم در خیلی از مواد از جمله فلزات تغییر جهت نظم میکروسکوپی (نظم اتمی یا یونی) در طول یک قطعه ماده است. به این ترتیب که نظم میکروسکوپی در حوزههایی به نام دانه (Grain) یا کریستالیت وجود دارد ولی وقتی از یک دانه به دانه مجاور میرویم جهت نظم تغییر میکند. توجه شود که نوع نظم در هنگام تغییر دانهها عوض نمیشود فقط جهتش تغییر میکند. اصطلاحاً به موادی که فقط از یک دانه تشکیل شده باشند تک کریستال گویند.
اگر مواد دارای چندین دانه باشند به آنها مواد پلی کریستالین گویند. اگر در مواد پلی کریستال ابعاد دانهها در محدوده نانومتری قرار داشته باشد به آنها مواد نانوکریستالین گفته میشود. مواد نانوکریستال در شکل بالک آن بیشتر به دلیل خواص مکانیکی و تا حدودی شیمی فیزیکی و ساخت قطعه کاربرد دارند. دانه بندی نه تنها در مواد با ابعاد بزرگ (بالک)، بلکه در نانومواد ابعادی (صفر، یک و دو بعدی) هم وجود دارد. مثلاً در صفر بعدیها هر نانوذره خود از تعدادی دانه تشکیل شده باشد.
همچنین از دیگر کاربردهای مواد نانوکریستالین میتوان به حسگرهای گازی، دی الکتریکها و حافظههای مغناطیسی اشاره کرد.... بیشتر در ویکی پدیا